★★★★☆
Met een aanbeveling van John Green op de cover, die met Een weeffout in onze sterren (The fault in our stars, ook verfilmd) een megabeststeller schreef, kan het al bijna niet meer mis gaan. Green zegt dat hij tot over zijn oren verliefd is op dit boek: Eleanor & Park van Rainbow Rowell. Sinds het boek in 2013 verscheen, heeft het verschillende prijzen gewonnen en is het door veel lezers in het hart gesloten.
Afwijkend uiterlijk
Eleanor & Park speelt zich af in een Amerikaans dorp in 1986. Het gaat over een meisje en een jongen die naast elkaar zitten in de schoolbus. Eleanor is ‘de nieuwe’. Ze heeft rood, krullend haar, is wat gezet en draagt maffe kleren. Park is een jongen met een Koreaanse moeder en een Amerikaanse vader. Hij hoort niet bij de populaire jongens, maar wordt ook weer niet heel erg gepest, ondanks zijn afwijkende uiterlijk.
Geen geld voor een tandenborstel
Tussen de twee ontstaat langzaamaan een band. Het begint ermee dat Eleanor over de schouder van Park meeleest in zijn stripboeken. Park leent enkele exemplaren aan haar uit. Ook laat hij haar naar muziek luisteren die hij mooi vindt: The Smiths, Joy Division, U2 en The Cure. (Op Spotify heeft schrijfster Rainbow Rowell een playlist aangemaakt die hoort bij dit boek!)
Eleanor put troost uit de momenten met Park. Ze heeft een behoorlijk nare thuissituatie, met stiefvader Richie die haar moeder slaat. Haar slaapkamer deelt ze met drie broertjes en een zusje. De kinderen worden altijd maar de straat opgestuurd om Richie niet tot last te zijn. Het gezin moet de eindjes aan elkaar knopen. Er is nauwelijks genoeg te eten. Er is niet eens geld voor tandenborstels.
Uit huis gegooid
Eleanor is net weer terug nadat ze een jaar in een pleeggezin heeft gewoond omdat Richie haar eruit had gegooid. Ze moet wennen aan haar nieuwe school. Maar ook haar moeder is veranderd.
‘Gaat het wel goed met je?’ vroeg haar moeder.
‘Ja hoor…’ zei Eleanor. ‘Ja, ik ben alleen moe. Ik ga mijn huiswerk maken en dan kruip ik in bed.’
Blijkbaar wist haar moeder dat er iets was, maar ze drong niet aan. Vroeger moest Eleanor haar altijd alles vertellen. ‘Wat gebeurt er allemaal daarboven?’ zei ze dan terwijl ze op Eleanors hoofd klopte. ‘Ben je jezelf gek aan het maken?’ Sinds Eleanor weer thuis was komen wonen, had haar moeder dat niet één keer gevraagd. Ze leek te beseffen dat ze het recht om te kloppen had verspeeld.
Waterbed en Ferrari-telefoon
Park heeft het thuis een stuk beter. Zijn ouders zijn gelukkig getrouwd en er is genoeg geld: Park slaapt op een waterbed en heeft een eigen telefoon op zijn kamer in de vorm van een Ferrari (hallo jaren ’80!). Toch heeft hij het ook niet altijd makkelijk thuis. Zijn vader is een stoere marinier. Park lijkt in niks op hem, het is een tengere, gevoelige jongen die maar niet kan leren hoe hij in een schakelauto moet rijden, terwijl zijn jongere broertje dat in twee weken onder de knie heeft.
Het onbegrip tussen de twee is pijnlijk. Vader doet geen moeite zich in te leven in zijn oudste zoon en wordt alleen maar boos omdat Park niet zo vlug van begrip is met dingen die vader belangrijk vindt.
Dubbel perspectief
Eleanor kijkt elke dag enorm uit naar de tijd die ze naast Park in de bus mag doorbrengen. Ook Park vindt Eleanor heel leuk, maar hij blijft toch ook lange tijd bang om met haar gezien te worden, aangezien ze zo onpopulair is. Toch ontstaat er langzaam een romance, die je vanuit hun beider standpunten beleeft, omdat de hoofdstukken afwisselend vanuit het perspectief van Eleanor of Park zijn geschreven.
De wenkbrauwen van Batman
En als die romance dan op gang komt, valt er gelukkig ook een boel te lachen. Als Park zijn telefoonnummer aan Eleanor geeft, doet hij dat door songteksten met een cijfer erin op haar schoolschrift te schrijven. (Forever young, dat is een vier, onthou je dat?) Eleanor beschrijft de vader van Park als Tom Selleck in Magnum, die je dus ook zo voor je ziet. En de twee kunnen heerlijke ruziën over Batman. Park vindt hem fantastisch en belooft De terugkeer van de Dark Knight voor haar mee te nemen. Eleanor vraagt waarom die Batman dan wel goed is. ‘Trekt Batman soms allebéi zijn wenkbrauwen op?’
Hoofdpersonen van vlees en bloed
Niet alle vergelijkingen zijn even goed gekozen. Over de pestkoppen schrijft Eleanor bijvoorbeeld: ‘Alsof ze in een vorig leven ingehuurd waren om haar te vermoorden.’ Sommige bijfiguren blijven wat karikaturaal, zoals pestkoppen Steve en Tina. De ouders van Park lijken in eerste instantie ook wat eendimensionaal, de moeder geobsedeerd door uiterlijk en de vader een krachtpatser, maar die twee blijken uiteindelijk ook over een hoop empathie te beschikken. Maar de hoofdpersonen zelf zijn neergezet als mensen van vlees en bloed met al hun rare acties en onhebbelijkheden.
Bestand tegen de tand des tijds
Dat Rainbow Rowell heeft gekozen om het in 1986 af te laten spelen, vind ik een slimme zet. Er is nog geen Twitter en Facebook om je liefje vooraf te checken. Dan zou er een heel ander boek zijn ontstaan. Bovendien denk ik dat het op deze manier beter bestand is tegen de tand des tijds dan wanneer het boek in het heden af zou spelen. Ik vermoed trouwens dat er geen diepere motieven achter steken, maar dat Rowell gewoon voor 1986 gekozen heeft omdat ze zelf puber was in deze periode en dus uit haar eigen herinneringen heeft kunnen putten.
Zware kost met luchtige dialogen
Eleanor & Park is een romantisch verhaal waarin de twee helden flinke moeilijkheden moeten overwinnen om bij elkaar te kunnen zijn. Met thema’s als pesten, huiselijk geweld en verwaarlozing is het zeker niet altijd een vrolijk boek, maar Rowell wisselt de zware kost af met luchtige dialogen. Wat heeft Rowell zich goed in de puberteit in weten te leven en wat een geweldige personages zet ze neer. Een prachtig boek om in een zucht uit te lezen.
Uitgeverij Van Goor, 336 bladzijden, €10, vanaf 15 jaar
Verhaalkabaal 